Het erfgoed van de Umicore-vestiging in Olen
Van 1922 tot het einde van de jaren 1970 produceerden de voorgangers van Umicore radium- en uraniumproducten in Olen, België. Tot in de jaren 1960 was radium de enige behandeling tegen kanker. Uraniumoxide werd gebruikt in brandstofstaven voor kerncentrales. Sinds de jaren ‘70 is er geen radium- of uraniumproductie meer op de site van Olen. Alle gebouwen en installaties waar radioactief materiaal werd verwerkt, zijn ontmanteld. De opslagplaats voor reststoffen is gesaneerd om eventuele nadelige gevolgen voor werknemers, omwonenden of het milieu uit te sluiten.
Sommige laagradioactieve residu's van deze vroegere activiteiten blijven over en worden opgeslagen in de Umicore-site in Olen met behulp van de best beschikbare technieken en in overleg met de autoriteiten. Deze residuen kunnen op geen enkele manier vergeleken worden met het radioactieve afval van kerncentrales. Het afval van kerncentrales is categorie C-afval (volgens de classificatie van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie), dat sterk radioactief is en een aanzienlijke hoeveelheid warmte produceert. Dergelijk afval moet worden begraven op een diepte van enkele honderden meters. De residuen die aanwezig zijn op de site van Umicore (hoofdzakelijk residuen van categorie A en een kleine hoeveelheid residuen van categorie B) hebben een zeer lage radioactiviteit en worden opgeslagen volgens de richtlijnen van de bevoegde federale agentschappen.
In Olen beschikt Umicore over ultramoderne opslagfaciliteiten voor industriële residuen waarvan slechts een kleine fractie licht besmet is. Er is op de site een speciale faciliteit - gebouwd in de jaren 80 - voor de opslag van licht radioactief materiaal. Er worden regelmatig strenge inspecties uitgevoerd door de bevoegde autoriteiten.
Oplossingen op lange termijn
Hoewel een studie uit de jaren ‘90 - die vandaag nog steeds van toepassing is - stelde dat "er momenteel geen gevaar is voor de volksgezondheid en het leefmilieu", heeft Umicore naar een langetermijnoplossing gezocht om de veiligheid bij de opslag van het historische radioactieve afval te maximaliseren. Umicore heeft de terreinen buiten de fabriek gesaneerd om de bestaande omstandigheden blijvend te verbeteren en op lange termijn een doeltreffende bescherming te bieden aan mens en milieu. Wij blijven met de autoriteiten samenwerken voor toezicht en langetermijnoplossingen.
Umicore heeft een controleprogramma opgezet met een externe stralingsdeskundige en een periodieke rapportering aan de autoriteiten. Dit programma omvat visuele inspectie om de integriteit van de externe grasbedekking te verzekeren, metingen van radonemissies, stabiliteitsmetingen en monitoring van de grondwaterkwaliteit. De regering heeft bevestigd dat er geen risico's zijn voor de gezondheid van werknemers, omwonenden of het milieu.
"Er is geen gevaar voor de volksgezondheid."
FANC, Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle
Sinds 2009 werken de federale en gewestelijke agentschappen (FANC, NIRAS en OVAM) samen met Umicore om een langetermijnoplossing te vinden voor de opslag van historisch radioactief afval. Begin 2020 publiceerde de federale regering via het FANC en NIRAS een visiedocument waarin een definitieve opslagbestemming voor het afval wordt voorgesteld om voor eens en voor altijd af te rekenen met de historische radioactieve erfenis op de site van Olen. Umicore staat volledig achter de voorgestelde aanpak en werkt samen met de autoriteiten aan de planning van de volgende stappen in deze belangrijke stap voorwaarts naar een duurzame en overeengekomen oplossing op lange termijn voor de radioactieve erfenis van Olen. Werkgroepen bestaande uit vertegenwoordigers van OVAM, NIRAS, FANC en Umicore worden gevormd om dit programma vorm te geven.
Open en constructieve dialoog
Hoewel er momenteel geen verdere actie nodig is, is de voortdurende proactieve en constructieve samenwerking tussen het FANC, de gemeente Olen en Umicore publiekelijk bevestigd door de buren en door de lokale autoriteiten.
"We hebben altijd een open dialoog gehad met Umicore over radioactiviteit."
Seppe Bouquillon, burgemeester van Olen, België
De burgemeester van Olen gelooft de deskundigen van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle en Umicore wanneer zij zeggen dat er geen onmiddellijk gevaar is voor de volksgezondheid en het milieu*.
(Bron: Belga)
